Bitka za Boga
Karen Armstrong

Fundamentalizam u judaizmu, kršćanstvu i islamu

Malo šta je zaprepastilo svijet s kraja dvadesetog stoljeća kao pojava militantne pobožnosti, šire poznate kao "fundamentalizam" unutar gotovo svake velike religijske tradicije. Pojavni oblici fundamentalizma ponekad su šokantni. Fundamentalisti su mecima pokosili vjernike u jednoj džamiji, ubijali liječnike i medicinske sestre zaposlene u klinikama u kojima se vrši abortus, pucali na svoje predsjednike, pa su čak i srušili jednu moćnu vladu. Veoma je mali broj fundamentalista koji čine takve akte terora, ali čak i oni najmiroljubiviji i najbolji građani medu njima predstavljaju zagonetku jer se stiče dojam da su žestoko suprotstavljeni velikom broju pozitivnih vrijednosti modernog društva. Fundamentaliste ne interesira demokratija, pluralizam, vjerska tolerancija, očuvanje mira, sloboda govora i odvojenost crkve od države. Kršćanski fundamentalisti odbacuju otkrića biologije i fizike o porijeklu života i insistiraju na tome da je svaki detalj biblijske Knjige Postanka naučno utemeljen. U vrijeme kad mnogi odbacuju okove prošlosti, jevrejski fundamentalisti se drže svoje Objave strožije nego ikada prije, a muslimanske žene, odbacujući slobodu zapadne žene, umotavaju se u velove i Čadore. Muslimanski i jevrejski fundamentalisti tumače arapsko-izraelski konflikt, koji je započeo iz prkosa, kao sekularistički, sa isključivo vjerskog stanovišta. Štaviše, fundamentalizam nije ograničen samo na velike monoteističke religije. On je prisutan i u budizmu, hinduizmu, pa čak i u konfučijanskoj vjeri, gdje se također odbacuju mnoge s mukom stečene spoznaje liberalne kulture, gdje se bori i ubija u ime religije i nastoji da se vjera uvede u domen politike i borbe za nacionalno oslobođenje.